Vragen en antwoorden wijkinformatiebijeenkomst

We staan als overheid voor diverse maatschappelijke opgaven op het gebied van wonen, economie, klimaatverandering, energietransitie, brede welvaart, landbouw, leefbaarheid etc. Al deze opgaven vragen letterlijk om ruimte. Het vraagt om een zeer zorgvuldig proces met heldere afwegingen waar dit allemaal letterlijk een plek kan krijgen. Vaak in een gebied waar al mensen wonen en leven. Dit ook onder het credo dat ruimte in Nederland en ook in de regio Zwolle schaars is. 

In het gebied ‘Ten noorden van de Vecht’ is het denkbaar dat er verschillende functies een plek krijgen. Er wordt al enige jaren gesproken over de uitbreiding van Hessenpoort, de grootschalige opwek van duurzame energie en een railterminal. Ook het beschermen van verschillende waarden vinden we belangrijk. De openheid van het landschap, de aanwezigheid van weidevogels en de leefbaarheid in het gebied. Een groot deel van het gebied ten Noorden van de Vecht is agrarisch landschap. Hier is ruimte voor de agrarische ondernemer. 

Al deze hiervoor genoemde zaken staan beschreven in de Zwolse Omgevingsvisie, die gaat over de toekomstige inrichting van Zwolle. 

Bij het maken van de Omgevingsvisie heeft de Streekvereniging de Marsen heel terecht gevraagd ‘het gebied’ te betrekken bij het leggen van de concrete ruimtelijke puzzel in het gebied, die zo veel mogelijk rekening houdt met alle belangen en waar keuzes gemaakt moeten worden. 

Wij beseffen dat u als gebied keuzes verwacht over wat waar gaat gebeuren. Al is het maar om te bepalen hoe uw eigen toekomst er uit gaat zien. Voor agrarische ondernemers in het gebied hangen mogelijke investeringen hier van af. Een aantal ontwikkelingen zijn al enkele jaren bekend. De wereld om ons heen verandert momenteel erg snel. Gebeurtenissen stapelen zich op. Het vraagt om slimme keuzes hoe daar op een goede manier op in te spelen en hebben effect op wat we lokaal in Zwolle kunnen en gaan doen. 

We vinden we het erg belangrijk om het gebied te betrekken bij de verdere planvorming. Er is dus eerst met elkaar nagedacht, met de betrokken buurtbelangenorganisaties, hoe we samen komen tot een gebiedsvisie. Een visie die verder gaat dan alleen de gemeente Zwolle, maar gemeentegrens overschrijdend is. Het is dan ook een mooie én bijzondere stap dat vanavond de gezamenlijke buurtbelangenorganisaties een toelichting geven op het verdere visievormingstraject. En niet, zoals normaal gebruikelijk is, de overheid. Daarmee slaan we vanavond echt een nieuwe koers in.

De eerste uitbreiding van Hessenpoort is in gang gezet, dat is het zogeheten Hessenpoort 3. De strook tussen aan de zuidkant van bestaand Hessenpoort en de nieuwe N340, van zo’n 13 hectare. Het bestemmingsplan hiervoor zal in november in de raad behandeld worden. De eerste uitgifte van kavels is voorzien in 2024. Het gaat hier om kavels tot 1 hectare.

Er zijn in het verleden al meerdere onderzoeken gedaan naar een verdere uitbreiding van Hessenpoort, het zogeheten Hessenpoort 4. Met ruimte voor grootschalige ruimtevragers om hier te kunnen huisvesten. De vraag naar meer kavels op bedrijventerreinen blijft in Zwolle onverminderd groot. Onder andere het gebied richting Tolhuislanden is hiervoor onderzocht. Het huidige college kijkt anders tegen met name de grootschalige ruimtevragers aan dan in het verleden en wil meer oog hebben voor het bestaande gebied. Dat vraagt om aanvullend onderzoek naar mogelijkheden en bijbehorend ruimtebeslag. Die onderzoeken zijn in het begin van 2023 gereed, de verwachting is dat in het eerste kwartaal hier meer duidelijkheid over gegeven kan worden. Deze onderzoeken zijn nodig om een besluit over Hessenpoort 4 te kunnen nemen, dat kan dus eind 1e kwartaal  2023 genomen worden. Het besluit is dan; wel of geen Hessenpoort 4 ontwikkelen en zo ja, welke omvang en welke locaties zijn daarvoor mogelijk.

Er wordt al enige jaren gekeken naar de mogelijkheid voor een railcontainerterminal. Deze zou logischerwijs aan moeten takken op het bestaande spoor, waardoor een locatie in het gebied ten noorden van Hessenpoort logisch is. Realisatie van een dergelijke terminal is een groot en complex project met een doorlooptijd van vele jaren. Op dit moment wordt er in opdracht van Provincie en Gemeente onderzoek gedaan naar de wenselijkheid van een dergelijk terminal. Willen we überhaupt zo’n terminal? Wat levert het de samenleving op? Waarom zouden we het willen? 

Het vervolg daar op is een quick-scan naar de mogelijke ruimtelijke inpassing en financiële haalbaarheid. Dit zegt nog niet direct iets over de daadwerkelijke locatie van de terminal. Naar aanleiding van de uitkomsten hiervan zal door provincie en gemeente de volgende stap worden bepaald. De verwachting is dat dit eind 2022 / begin 2023 is.

Nee. Via de Zwolse Omgevingsvisie en de Zwolse Energiegids is opgenomen welke ‘spelregels’ gelden voor een succesvol zonne-/windpark plan. Beide documenten zijn via de website van de gemeente te vinden. Er ligt geen taakstelling.

Wat betreft windenergie heeft dit college aangegeven een aanvullende locatie op Tolhuislanden voor windenergie te zoeken. Haerst is hierbij de meest kansrijke locatie nu de beperking van de laagvliegroute van defensie niet meer geldt en ook omdat buurgemeente Zwartewaterland in het aangrenzend gebied een zoeklocatie voor zowel wind- als zonne-energie heeft aangewezen. Ook wat betreft wind is er op voorhand voor het Zwolse deel van het gebied geen doelstelling vastgelegd. De buurgemeente heeft dit overigens wel vastgesteld voor deelgebied Genne en Holten.

Nadat Zwartewaterland 6 oktober een besluit heeft genomen om Genne & Holten aan te wijzen als zoekgebied voor zowel zonne-als windenergie, is er veel contact geweest over hoe Zwolle en de buurgemeente willen gaan samenwerken waarbij we de begrenzing van het gebied aanhouden en ons niet laten hinderen door een gemeentegrens. Zowel op ambtelijk niveau als op het vlak van ondersteuning bij de wensen en behoeften van inwoners en grondeigenaren. 

Woensdagavond 14 december wordt er een thema avond voor bewoners en grondeigenaren uit Haerst en Genne & Holten in het gebied georganiseerd. Tussentijds hebben de samenwerkende gemeenten Timo Veen ingehuurd om ter voorbereiding op de bijeenkomst in december informatie op te halen door gesprekken in het gebied te voeren om in beeld te brengen welke plannen er zijn, met welke gevoelens rekening moet worden gehouden, of er al wensen zijn voor inzet van een onafhankelijke gebiedsbegeleider etc. Ook tijdens de bijeenkomst op 14 december kunt u wensen en ideeën inbrengen. 

Voor een afspraak kan met Timo contact worden opgenomen. De contactgegevens van Timo Veen staan in een van de afsluitende slides van de presentatie.

U bent uiteraard vrij om een gesprek aan te gaan. De inzet om als gebied de regie te pakken om zo afspraken te maken over vergoedingen, lokaal eigenaarschap, hoe vorm te geven aan de communicatie en participatie etc., maakt dat 1 op 1 gesprekken met energieontwikkelaars minder zinvol zijn. Met het oprichten van een lokale energiecoöperatie is er straks één centraal contactadres.

De aanwijzing van het gebied als zoekgebied voor 30+ windmolens staat in het ontwerp-Provinciaal Programma Energietransitie. Dit programma heeft in de zomerperiode ter inzage gelegen. Wij hebben als gemeente een zienswijze gegeven op dat PPE en vinden dat een aanpassing van de omschrijving ‘grote cluster met >30 windturbines’ nodig is. Zowel in Zwolle als in de buurgemeenten zijn lokale gebiedsprocessen gestart om duurzame energie via wind en zon te gaan realiseren.

Het voorstel van de provincie om in het gebied ‘ten noorden van de Vecht, tussen Staphorst en Zwolle te streven naar minimaal 30 turbines werkt contraproductief en draagt niet bij aan een lokale gebiedsuitwerking op basis van het afwegingsvierkant van de RES (CO2 -doelstelling, leefomgeving, maatschappelijke betrokkenheid, energiesysteem) waarbij ook andere gebiedsopgaven integraal onderdeel uitmaken van de planuitwerking. Bovendien ontstaat het beeld tot overprogrammering.

Het doel van een gebiedsvisie is om meer duidelijkheid te gaan bieden in welke functie waar komt, zo veel mogelijk rekening houdend met alle belangen. Nog niet van alle ambities en opgaven in het gebied ten Noorden van de Vecht is duidelijk wat de ruimtelijke impact is. We zullen hier een goede modus in moeten vinden over wat wel bekend is en niet. Bijvoorbeeld door het maken van proces afspraken en of spelregels voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied. Dit samen met alle betrokken partijen in het gebied.

Het is de bedoeling dat de gebiedsvisie eind 2023 gereed is. De komende maanden willen we een adviesbureau selecteren die de gebiedsvisie gaat maken. De opdracht maken we met alle betrokken partijen, dus ook de buurtbelangenorganisaties. We vragen een bureau ook om een voorstel te maken hoe inwoners te betrekken bij het proces.

In de Zwolse Omgevingsvisie hebben we spelregels over hoe om gaan met de aanwezigheid van weidevogels. Ruimtelijke ontwikkelingen in weidevogelgebieden zijn in principe niet mogelijk tenzij er geen goede alternatieven beschikbaar zijn en er op goede wijze een compensatie plaatsvindt. We hebben ook te maken met landelijke wetgeving op het gebied van de bescherming van flora en fauna.