Van individuele zorg naar het samenbrengen van vragen

 Beoogde effecten:  

• Meer vragen worden in groepen beantwoord 
• Verschuiving van aanbodgericht werken naar vraaggericht werken  
• Versterken van onderlinge zorg (deelnemers helpen elkaar) 

Anders denken

Het anders denken in deze beweging zit vooral in het loslaten van de focus op het individu. Hoewel hulpvragen nog steeds vaak individueel ontstaan, moet voor de oplossing breder gekeken worden. Niemand leeft alleen. Een hulpvraag ontstaat juist altijd in een context met anderen. Daarom is het belangrijk dat een hulpvraag binnen die context wordt opgelost. Met de betrokkenen uit die context. Het gaat dus niet alleen om het samenbrengen van vragen, maar breder om het samenbrengen van mensen om tot oplossingen te komen. Bij het individueel oplossen van problemen buiten de context hebben we te vaak gezien dat bij terugkeer in de context de problemen niet opgelost blijken. 

Tegelijk zien we steeds meer de meerwaarde van het samenbrengen van mensen met dezelfde vraag. De verschuiving van de focus op doelgroepen naar groepen met hetzelfde doel is helpend. Omdat de deelnemers allemaal tegen eenzelfde soort uitdaging aanlopen en daarbij van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen ondersteunen om tot oplossingen te komen. Daarbij maken we ook steeds meer gebruik van ervaringsdeskundigen die dit leren vanuit praktijkervaring kunnen versterken. De bijvangst van het samenbrengen van mensen met dezelfde vraag is dat zij zich ook realiseren dat ze niet de enige zijn met een uitdaging in het leven. Soms heeft alleen dat besef al een ontspannend effect waardoor nieuwe perspectieven ontstaan. 

Cultuursensitiviteit is in deze beweging ook een belangrijk aspect. In de Nederlandse cultuur zijn we gewend om individueel te denken, terwijl andere culturen meer groepsgericht denken en de groep voor het individu plaatsen. Dit is een belangrijk aspect bij de ondersteuning van statushouders. Daar blijken groepsgerichte interventies veel effectiever dan individuele oplossingen. 

Van professionals vraagt dit in veel gevallen om meer te denken in het ondersteunen van groepen en systemen in plaats van individuen. Het faciliteren van een groep vraagt ook andere vaardigheden dan het faciliteren en ondersteunen van een individu. Professionals uit de meer specialistische zorg kunnen hier zeker leren van de professionals in de sociale basis, die vaak al meer gewend zijn om met groepen te werken en meer contextgericht te kijken. Professionals kunnen meer gebruik maken van inwoners met en ondersteuningsvraag die juist elkaar helpen en ondersteunen, waardoor zij een stapje achteruit kunnen doen en meer faciliteren dan zelf oplossen. 

Voorbeelden van anders werken

Vriendenhuis 

Friendswoning ’t Vriendenhuis is een voorbeeld van het samenbrengen van mensen met dezelfde vraag. Hier kunnen mannen die jarenlang in de nachtopvang verblijven en waarvan uitstroom naar zelfstandig wonen in het verleden niet goed is gegaan, samenwonen met gelijkgestemden.  

Jongerenwerk op school 

In een samenwerking tussen jeugd- en jongerenwerk van Travers en professionals van het Sociaal wijkteam wordt in het voortgezet onderwijs ingezet op groepen met dezelfde vraagstukken. Door tijdig de ervaren problemen te delen met de groep en bespreekbaar te maken, wordt zwaardere hulp voorkomen en leren jongeren dat zij niet de enige zijn met vraagstukken en uitdagingen in hun leven.  

Communitybuilding bij geclusterde woonvormen 

In woonvormen waar mensen met en zonder ondersteuningsbehoefte een community vormen, worden vragen samen beantwoord in plaats van iedereen apart te ondersteunen.  

Voorbeelden hiervan zijn projecten zoals Community 4.2 en Betje Wolff, die zijn ontwikkeld samen met de gemeente, zorg- en welzijnsinstanties. Deze projecten hebben jongeren met kwetsbaarheden samengebracht in gemeenschappen met ‘maatjes’ of ‘goede buren’.  

Met partners als Openbaar Belang, de gemeente, RIBW en Hart voor Zwolle, werken we aan de realisatie van een gemeenschap rondom woon-zorginitiatieven die gedragen wordt door onderlinge steun en samenhang.  

Bij nieuwe projecten wordt bijvoorbeeld een community ruimte ingericht. De ervaring leert dat een plek waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten en activiteiten kunnen organiseren, bijdraagt aan de onderlinge verbinding. Dit draagt weer bij aan het verminderen van eenzaamheid en een verminderende of uitgestelde vraag aan de zorgprofessional. Deze communityvorming wordt gefaciliteerd door een welzijnsorganisatie.