Van Nahuysplein 12

De SD 

Aan het Zwolse Van Nahuysplein was vanaf september 1944 de Sicherheitsdienst (SD) gevestigd. De SD-ers maakten vooral jacht op verzetsmensen. Als ze werden gepakt, werden de verzetslieden verhoord en gemarteld om te vertellen wie hun kameraden waren. Ze werden dan net zo lang geschopt, geslagen en uitgeput tot ze vertelden wat ze wisten. Een andere manier was om de gevangenen dagenlang geen eten en water te geven. Als een lid van een verzetsgroep was opgepakt, konden de andere mensen van de groep dus beter onderduiken. Want het was niet zeker of de gevangene zijn mond kon houden tijdens de martelingen. Een oud-verzetsman vertelde: 'Toen ik gevangengenomen werd, lieten de SD-ers mij een andere man zien. Ze vroegen mij of ik hem kende. Ik zei van niet. Maar de man zei: 'Je kent me wel '. Het bleek een van mijn collega's te zijn. Hij zat onder het bloed en was zo toegetakeld, dat ik hem niet herkend had.'

Vanaf kerst 1944 zorgden de gruwelijke martelpraktijken ervoor dat tientallen verzetsmensen werden opgepakt. Meer dan 30 van hen werden nog in de laatste oorlogsmaanden gefusilleerd.