Logo van Zwols erfgoed dat doorverwijst naar de homepage van Zwols erfgoed
Logo van Zwols erfgoed dat doorverwijst naar de homepage van Zwols erfgoed

Opvang dwangarbeiders

Stationsweg 44

In dit gebouw werden tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangenen uit het concentratiekamp Amersfoort en dwangarbeiders uit Twente en Rotterdam ondergebracht. In september 1944 leek de oorlog bijna voorbij. De geallieerden rukten snel op in België en de Zuidelijke Nederlanden. De Duitsers bouwden overal in Nederland verdedigingswerken om de geallieerde opmars tegen te houden. Ook rond Zwolle werden loopgraven en betonnen muren aangelegd. Zwolle lag namelijk dicht bij de IJssel. De Duitsers hoopten dat ze zich achter de rivier konden verschansen als de geallieerde legers zouden komen. Om de loopgraven aan te leggen werden in oktober 1944 zo’n 1200 gevangenen uit kamp Amersfoort naar Zwolle gebracht. Die kregen onderdak in de Buitensociëteit, waar ze op de vloer sliepen op stro. Dekens hadden ze niet en er was ook haast geen water. Al gauw boden Zwollenaren hun hulp aan. Niet alleen voedsel en kleding, maar soms ook hulp bij ontsnappingen. De gevangenen hoefden maar over een hek te klimmen en ze waren in de tuinen van de buren. Later werden de dwangarbeiders bijna allemaal ondergebracht in scholen. Dat betekende dat veel schoolkinderen vrij waren die laatste oorlogswinter.

Kees Ribbens, Bewogen jaren. Zwolle in de Tweede Wereldoorlog (Zwolle 1995)