Joodse middelbare school

Thorbeckegracht 11 

In 1941 kwam er voor Joodse kinderen apart Joods onderwijs, ook voor de Joodse kinderen in Zwolle. Zij mochten in het vervolg niet meer met hun niet-Joodse vriendjes en vriendinnetjes in één klas zitten. Aan de Thorbeckegracht werd een middelbare school geopend. De kinderen kregen les van Joodse leraren. Ze kregen alle vakken die ze vroeger ook hadden: taal, rekenen, geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, gymnastiek, zingen enz. Ook Joodse kinderen uit de omgeving van Zwolle kwamen naar de scholen. De kinderen van buiten de stad logeerden soms bij Joodse gezinnen in Zwolle. Anderen aten tussen de middag bij een klasgenootje. Een leerling zei: 'Het was alsof we allemaal broertjes en zusjes waren.' De leraren probeerden les te geven alsof er niets aan de hand was. De kinderen kregen huiswerk mee, er werden repetities gehouden en rapporten uitgedeeld. De klassen waren soms zo klein, dat de kinderen aan één grote tafel zaten. In andere klassen zaten soms heel veel kinderen. Daar was het dan verschrikkelijk benauwd. De kinderen waren soms ook bang. Want al gauw werden de eersten met hun vader en moeder naar de kampen in Oost-Europa gestuurd. Sommige kinderen konden onderduiken. In de klassen waren steeds meer plaatsen leeg. Er werd niet zo veel over gepraat. In 1943 vertrokken de laatste kinderen. De Joodse scholen werden gesloten. Van de 147 kinderen die naar de Joodse scholen gingen, overleefden er maar zo’n 40. De anderen zijn vermoord.

Iet Vierstraete-Erdtsieck, Het Joodse onderwijs in Zwolle 1941-1943 (Wezep 1983)

foto HCO, repro foto 1910 door  J.P. de Koning