Geboortehuis Thorbecke

Thorbeckegracht 11

Johan Rudolf Thorbecke is op 14 januari 1798 geboren in dit huis aan de Thorbeckegracht 11. Hij was het tweede kind (van totaal 9) van Fredrik Willem Thorbecke en Christine Regina Thorbecke.

In 1815 verhuisde Thorbecke naar Amsterdam om zich verder te ontwikkelen. Hij studeerde onder andere aan de Universiteit te Leiden, waar hij in 1820 succesvol afstudeerde. In dat jaar vertrok hij naar Duitsland om onderzoek te doen op het gebied van wijsbegeerte in de geschiedenis.

Na 5 jaar kwam hij in financiële problemen en verhuisde naar Gent waar hij buitengewoon hoogleraar werd aan de Universiteit. België en Nederland vielen tot 1830 onder ‘Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Na de opstand in 1830 moest hij Gent verlaten en vond een baan aan de Universiteit te Leiden, waar hij hoogleraar Diplomatie en moderne Geschiedenis werd.
In deze periode ontstonden ook de eerste activiteiten om een bijdrage te leveren aan het debat over de herziening van de Grondwet. Hij trad toe tot de gemeenteraad in Leiden en werd kortstondig lid van de Tweede Kamer.
In 1848 stelde koning Willem II, mede onder druk van de politieke onrust in de buurlanden, een Grondwetscommissie in. Onder het bezielende voorzitterschap van Thorbecke kregen zij de opdracht om de Grondwet ingrijpend te herzien.
Vanaf 1849 heeft Thorbecke met tussenpozen drie kabinetten geleid. In deze perioden heeft hij enorm veel tot stand gebracht waaronder het ‘Huis van Thorbecke’: de bestuurlijke inrichting van rijk, provincie en gemeente. De Provinciewet en Gemeentewet zijn ondertussen een aantal keren aangepast en herschreven, maar de bestuurlijke structuur is nog steeds intact. 

Naast het gegeven dat Thorbecke de staatsinrichting politiek vorm heeft gegeven, was hij ook verantwoordelijk voor verschillende infrastructurele projecten die ons land enorm vooruit hebben geholpen. Bijvoorbeeld de uitbreiding van het Spoorwegennet, de aanleg van het Noordzeekanaal en de Rotterdamse Waterweg. Maar ook op het gebied van het onderwijs zorgde hij ervoor dat de Wet op het Middelbaar onderwijs werd aangenomen waaruit later de H.B.S. (Hogere Burger School) voortkwam. Hij was ook de initiator die ervoor zorgde dat vrouwen niet alleen werden toegelaten tot de H.B.S en universiteit, maar ook examens mochten afleggen.    

Op 4 juni 1872 stierf Thorbecke aan de gevolgen van een longontsteking. Hij ligt begraven op de algemene begraafplaats aan de Kerkhoflaan in Den Haag.

Thorbeckes geboortehuis

Het geboortehuis van Thorbecke is gebouwd tussen 1610 - 1620 en heeft in de loop der eeuwen verschillende eigenaren gehad waarvan de familie Thorbecke natuurlijk de bekendste was.
In 1685 kocht Hendrick ter Becke – later samengevoegd naar Thorbecke – het huis aan Den Dijk nummer 36 (nu Thorbeckegracht 12), waarmee de basis werd gelegd van een lange periode handelsactiviteiten van de familie Thorbecke in Zwolle.
Later heeft de familie Thorbecke ook dit pand (nummer 11) aangekocht.
Als dank voor al zijn verdiensten voor ons land werd de straatnaam DenDijk in 1876 omgedoopt tot Thorbeckegracht en is op 13 mei 1876 door de gemeente Zwolle een marmeren steen in de gevel van het pand geplaatst.

In 1897 is de Nederlandse Protestanten Bond – afdeling Zwolle – in bezit gekomen van het huis en noemde het ‘Ons Huis’. In 1979 heeft de Landelijke Protestanten Bond het huis overgenomen en was de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap eigenaar en gebruiker van het pand. Sinds mei 2013 is het pand in bezit van Ben Keizers uit Oldenzaal.

Meer informatie vindt u op de website www.staatshuys.nl