Vondst van de Maand: Geldbuidel

De Vondst van de Maand betreft deze keer een geldbuidel van leer. De hier afgebeelde geldbuidel is in de jaren 80 aangetroffen bij onderzoek op de locatie Spoelstraat / Diezerstraat en kan in de eerste helft van de zestiende eeuw worden gedateerd. Door de vorm van de buidel wordt duidelijk waar het spreekwoord ‘diep in de buidel tasten’ vandaan komt. Wanneer je bijvoorbeeld een duur object wilde kopen moest je letterlijk diep in je buidel tasten. 

Buidels

Buidels komen al sinds de prehistorie voor en is de makkelijkste manier om spullen mee te nemen. Laatmiddeleeuwse en zestiende-eeuwse buidels komen in twee variaties voor. De buidel die gemaakt is van een rechthoekig stuk leer met een rechte bodem en de buidel gemaakt van een rond stuk leer, zoals ons exemplaar. De meeste buidels sluiten door middel van een koord dat door kleine gaten aan de rand van de buidel geregen wordt. Door aan beide zijden een kraal te rijgen, kan de buidel makkelijk worden geopend door de beide kralen vast te pakken en uit elkaar te trekken. Aan beide zijden waar de koorden uit komen wordt meestal een extra stukje leer genaaid ter versteviging. In de late middeleeuwen zijn de geldbuidels gemaakt om te gebruiken als ‘handtasjes’ terwijl de zestiende-eeuwse exemplaren voorzien kunnen zijn van een hengsel zodat de buidel aan de gordel gedragen kan worden. Dit zijn dan vaak de wat grotere exemplaren.

Gebruik

Zoals de titel al aangeeft worden de buidels voornamelijk gebruikt als geldbuidel maar ze kunnen ook voor het opslaan van andere materialen zijn gebruikt. Het gebruik kan worden afgeleid door naar schilderijen en prenten te kijken. Zo is te zien dat zowel mannen als vrouwen de geldbuidels gebruikten. De hoeveelheid munten dat een in-basis-ronde buidel met een diameter van 15 cm kan bevatten is best opvallend; in totaal 51 euromunten. De hiernaast afgebeelde buidel heeft een diameter van ca 25 centimeter.

Kom kijken!

De Vondst van de Maand is te zien in de Erfgoedhotspot in ANNO Stadsmuseum Zwolle! Meer weten? Bezoek dan de website van het museum: www.anno.nl.

Afbeeldingen
Afb. 1 Leren geldbuidel Diezerstraat / Spoelstraat (Erfgoed gemeente Zwolle)
Afb. 2 Detail leren geldbuidel (Erfgoed gemeente Zwolle)
Afb. 3 Tekeningen geldbuidels (Goubitz, O., 2009. Purses in Pieces. Archaeological finds of late medieval and 16th-century leather purses, pouches, bags and cases in the Netherlands, p.68.)