Twee kerken van architect J.H. Sluijmer

De middeleeuwse kerken in de binnenstad krijgen terecht veel aandacht. Toch zijn er kerken uit een recenter bouwverleden die kunnen wedijveren met de status van de erkende voorbeelden van kerkarchitectuur in Zwolle. Deze aflevering gaat over de St. Josefkerk aan de Assendorperstraat en de Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand kerk in Wijthmen. Beide kerken zijn een ontwerp van de Twentse architect J.H. Sluijmer.

Architect Johannes Hermanus ofwel Hans Sluijmer (1894-1979) uit Enschede ontwierp voornamelijk kerken in Overijssel en Gelderland. Sluijmer wordt gezien als een vertegenwoordiger van het traditionalisme, deze bouwstijl greep terug op de vroegchristelijke en romaanse bouwkunst bij ontwerpen in de naoorlogse kerkenbouw. Het latere werk van Sluijmer sluit goed aan bij de architecten van de Delftse School.

De St. Josefkerk

Begin jaren dertig van de twintigste eeuw was de wijk Assendorp zo sterk gegroeid dat de bouw van een nieuwe parochiekerk noodzakelijk was. De Dominicanenkerk met klooster aan het begin van de Assendorperstraat was eigenlijk een kloosterkerk en kon derhalve niet in de behoefte van de parochianen uit Assendorp voorzien. Samen met Zwolse architect G.Th. Ruberg ontwierp Sluijmer de St. Josefkerk die 1932 in gebruik werd genomen. Kenmerkend zijn de monumentale vormen die enigszins middeleeuws aandoen. De gevels met gesinterde baksteen zijn zorgvuldig in schoon metselwerk uitgevoerd en daarbij is natuursteen toegepast voor de aanzetten van bogen en gewelven. In 1997 werden in opdracht van Woningstichting SWZ appartementen in de kerk gebouwd. Aan de Ministerlaan in Zwolle-Zuid werd in 1995-1996 een nieuwe St. Josefkerk gebouwd.

Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand 

Tot 1943 behoorde de katholieke bevolking van Wijthmen tot de parochie St. Cyriacus in Hoonhorst. Omdat de kerk te Hoonhorst te klein was, werd in 1943 besloten tot de oprichting van een nieuwe parochie in Wijthmen. Het was bouwpastoor Theodorus van Wee die in 1950-1951 aan de huidige Valkenbergeweg een nieuwe kerk liet bouwen. Bij zijn ontwerp liet architect Sluijmer zich leiden door de basilicale kerkenbouw uit de eerste eeuwen van het Christendom. Door de combinatie van een hoog middenschip met lagere zijbeuken is ook hier sprake van een zuiver basilicale opzet. Net als in het vroege Christendom combineerde Sluijmer het gebouw met een absis, een halfronde afsluiting het koor die vooral bij basilieken voor komt. Door de uitbouwen aan de lengtezijden is er zelfs sprake van een transeptachtige opzet zoals in de romaanse kerkenbouw. De vensters werden gevat onder rondbogen. Tegelijk met de kerk bouwde Sluijmer de bijbehorende pastorie. Dit bouwdeel voerde hij uit in een traditionalistische trant met invloed van de Delftse School. Ook het nabijgelegen parochiehuis wordt aan Sluijmer toegeschreven. 

Afbeeldingen
Afb. 1 St. Josephkerk (Hans Westerink)
Afb. 2 Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand (Erfgoed gemeente Zwolle)
Afb. 3 Interieur Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand (Erfgoed gemeente Zwolle)